Transatlantic Petroleum şirketi geçtiğimiz mart ayında duyurduğu kaya petrolü sondajına başlıyor
Yusuf Gürsucu
Amed ve Trakya bölgesinde kaya gazı ve kaya petrolü çıkarılması aralıksız sürerken sondaj bölgeleri genişliyor. Amed’de Schell firması ve TransAtlantic Petroleum sondaj çalışmalarıyla petrol ve kaya gazı üretimlerini ağırlıklı olarak Farqîn’de (Silvan) sürdürürken, iktidarın şirkete verdiği muafiyetler parmak ısıttırıyor. Diğer yandan TransAtlantic Petroleum ve alt şirketi olan Kanadalı Valeura Energy’nin bağlı ortaklığı olan Thrace Basin Natural Gas (Türkiye) Co. Trakya’da 350’lere varan sayıda kaya gazı sondaj ve üretimlerini sürdürmekte. Ayrıca Çin Devlet Petrol Şirketi CNPC’nin iştiraki Greatwall Drilling Company ile birlikte İhlas Holding A.Ş., Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) aynı amaçla Amed’de sondajlar yapıyor.
Sondaj sayısı artıyor
AKP iktidarının daveti ve kolaylaştırıcılığı ile Türkiye’de yapılanan Transatlantic Petroleum şirketinin önümüzdeki süreçte kaya gazı ve kaya petrolü sondajlarını daha da genişletileceği bekleniyor. Geçtiğimiz mart ayında yapılan duyuruda Transatlantic Petroleum Ltd. Şirketi’nin Türkiye yapılanması olan Transatlantic Petroleum Ham Petrol ve Doğal Gaz Arama ve Üretim A.Ş. Şirketi Amed’in Sûr ilçesinde Ham Petrol Arama – Çıkarma (Üretim) ve Depolama faaliyeti gerçekleştireceği Yeniev-7 ve Ofköy-1 adı verilen lokasyonların ardından bu kez Yeniev – 12 ve Yeniev – 13 lokasyonları sondajlara eklendi. Ayrıca faaliyet kapsamında yapılacak sondajlarda ortaya kaya gazının yakma jeneratörlerinde yakılarak elektrik ihtiyacının karşılanacağı, fazla miktarda oluşacak gazın ise flare’ye gönderilerek yakma işlemine tabi tutulacağı belirtildi.
Aynı iş farklı 4 saha!
Mary ayında yapılan duyuruda Amed’de elde ettiği lisanlardan Yeniev-7 ve Ofköy-1 adı verilen lokasyonlarıda yapılacak olan sismik çalışmalar sonucunda açılacak sondaj kuyularında petrol varlığı, petrolün özellikleri ve işletmeye yönelik verilerin sağlanmasının planlandığı belirtilerek, arama faaliyeti sonrasında da üretime ve depolamaya geçileceği duyurulmuştu. Yapılan duyuruda üretime geçilmesi halinde günlük yaklaşık 80 ton ham petrol üretimi yapılması ve depolanması öngörülürken, depolama içinse her biri 500 m3/yıl depolama kapasitesine sahip 6 tank yerleştirileceği belirtildi. Geçtiğimiz gün yapılan duyuruda ise bu kez Yeniev – 12 ve Yeniev – 13 olarak işaretlenmiş sahalar için aynı bilgilerin paylaşılması dikkat çekerken, tek fark depo sayısının 10’a çıkmasıydı.
TransAtlantic’e muafiyetler
ABD Texsas merkezli çok uluslu Transatlantic Petroleum şirketi, Türkiye’ye Avustralya merkezli Pet Exploration Mediterranean International’ın (PEMI) adlı şirketin operasyonlarını satın alarak girdi. Daha sonra Trans Atlantic Exploration Mediterranean International adını alan şirket Energy Operations Turkey (EOT) adlı firmanın lisanslarını ve operasyonlarını da devraldı. Ayrıca TPAO ile Transatlantic arasında Amed ve Trakya’da ortak çalışma için bir mutabakat imzalandı. TransAtlantic Petroleum WEB Sitesinde, “Kaynak kullanım potansiyelini kanıtlamak, tanımlamak ve geliştirmek ve hissedarlarına büyüme sağlamak için Kuzey Amerika teknolojisini (hidrolik kırma) kullanmaya kararlıdır” denilmekte. Yine sitesinde yer alan bilgiler arasında, Türkiye yüzde 12,5 telif hakkı ödendiği ancak üretim vergisinin olmadığı, arama ruhsatlarında KDV muafiyeti, üretim kiralamalarında iade gibi destekler aldıklarını açıklaması dikkat çekici.
Ekolojik katliam
Trakya ve Mezopotamya topraklarında ezelden bu yana tarım yapılmaktadır. Her iki bölgede kapitalizmin ve sermayenin üretim süreçleri ve birikim yolları için feda edilebiliyor. 2009 yılından bu yana Amed ve Trakya coğrafyasında yaşananlar bize gösteriyor ki, her şey planlı ve programlı olarak devam ediyor. Trakya’da 300’ü aşan sayıda kaya gazı sondaj kuyusu açılırken, Amed coğrafyasında kuyu sayısına ulaşamadık. Amed dışında Kürt coğrafyasının tamamında petrol sondajları sürerken, yeni kaya gazı ve kaya petrolü sondajları ise sırasını bekliyor. İktidarın 2024 yılında yoğunlaşmaya başlayacağı belirtilen kaya gazı ve petrolü için sondajlar hemen her yerde karşımıza çıkmaya başlayacak.
Sular tükendi, kirlendi
Kaya gazı ve kaya petrolü çıkarılma sürecinde bir adet sondaj kuyusuna bir seferde 600’e yakın zehirli kimyasallar kumla birlikte yaklaşık 18.000M3 nitelikli su basılmaktadır. Bir kuyuya bu su basma işlemi 15-20 kez tekrarlanmakta ve toplamda bir kuyuda ortalama 300.000M3’e ulaşmaktadır. Kullanılan kimyasallar, çıkarılan petrol ve gazla birlikte yer altından yüzeye çıkan ağır metallerle dolu akışkanlar nedeniyle sular hiçbir biçimde geri kazanılamamaktadır. Sondaj kuyuları arttıkça yer üstü ve yer altı sularının tükenip kirleneceği, yeraltında sularını depolayan akiferlerin yok edileceği, çevrede bulunan barajların ve derelerin kuruyacağı ve tarımın yapılamayacağı ve nihayetinde tüm insan ve hayvanların bölgede yaşayamaz hale gelerek göç etmek zorunda kalacağı bir gelecek öncelikle Amed ve Trakya coğrafyasını bekliyor.
636 milyon m3 su zehirlendi!
31 Ekim 2023 günü Texas Tribune gazetesinde Climate News’in hazırladığı bir rapor yer aldı. Raporda, petrol ve gaz şirketleri, sadece ABD’nin Permiyen havzasında yürüttükleri kaya gazı ve kaya petrolü çıkarma işlemi nedeniyle yılda 168 milyar galon suyu kirlettiği belirlendi. Bölgede ki kirlilik, atık suların doğrudan akarsulara, nehirlere veya göllere dökülmesiyle ortaya çıktığı belirtildi. 636 milyar litre, yani 636 milyon m3 su enerji üretmek adına geri kazanılamaz durumda kirletilirken yer altı suları yani akiferler tüketildi, diğer yandan yer altındaki temiz su, yerini kirli suyla karışık zehirli akışkana bıraktı.
