Yoğun ilginin gösterildiği Mîr Celadet Alî Bedir-Xan için saygı gecesinde Kürt dili ve kültürünün esintisi yaşandı
DEM Parti İstanbul Kültür Sanat Komisyonu, Mezopotamya Kültür Merkezi (MKM) Egîdê Cimo Müzik Okulu, Kürt Araştırmaları Derneği ve Xwebûn Gazetesi ortaklığında “Kürtçe’nin Miri” olarak adlandırılan Mir Celadet Ali Bedirxan için “Bir insan, bir vatan” başlığıyla saygı gecesi gerçekleştirildi.
Şişli’de bulunan Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nda düzenlenen saygı gecesine, siyasetten, sanata ve edebiyata kadar birçok alandan önemli isimlerin yanı sıra 7’den 70’e her yaştan ve kesimden yurttaşların yanı sıra Avrupa’nın farklı ülkelerinden de çok sayıda kişi katıldı.
Egîde Cimo’nun öğrencisinden kaval dinletisi
Demokrasi ve özgürlük mücadelesinde yaşamını yitirenler için gerçekleştirenler saygı duruşunun ardından başlayan gecede, ilk olarak Moskova’dan gelen “Kavalın Miri” Egîde Cimo’nun öğrencisi Mîroyê Qenat, kaval dinletisiyle dinleyicilerin kulaklarının pasını sildi.
Kaval dinletisinin ardından Mîr Celadet Alî Bedir-Xan’ın yaşamını konu alan “Bedir-Xan” adlı tiyatro oyunu sahnelendi. Kürt tiyatro sanatçısı Ömer Şahin tarafından sahnelenen tek kişilik oyunda, Mîr Celadet Alî Bedir-Xan ve ailesinin Kurdistani değerler için yürüttüğü mücadele ve dönemin atmosferi yansıtıldı. Salonda bulunan katılımcılar tarafından pür dikkat kesilerek izlenen oyunda Şahin’in performansı katılımcılar tarafından büyük bir beğeni topladı.
Sen hangi Celadet’sin
Gecenin açılış konuşmasını gerçekleştiren Kürt şair, yazar, akademisyen ve çevirmen Selim Temo, Bedir-Xan’ın yaşamına değinerek Bedir-Xan’ın kendi kaleminden yazıya aldığı günlüğünden alıntılamalar yaparak okuyucuyu tarihsel yolculuğa çıkardı. Konuşmasında, her insanın Bedir-Xan’da kendisinden bir parça bulabileceğini belirten Temo, katılımcılara, “Kaç Celadet var bilmiyorum ama sen hangi Celadet’sin” diye sorarak konuşmasını sonlandırdı
Dilimiz kimliğimizdir
Mîr Celadet Alî Bedir-Xan’ın çocukları Sinemxan ve Azad Bedirxan’ın görüntülü video ile geceye yolladığı mesaj sahnelendi. Babası Bedir-Xan’ın Kürt dili ve kültürü için yürüttüğü mücadeleyi, “Dilimiz kimliğimizdir, kimliğimize sahip çıkmalıyız” sözleriyle özetleyen Sinemxan, tüm Kürtlerin kimliğini korumak için mücadele etmesi gerektiğinin altını çizdi. Sinem-Xan, “Biji Kurd u Kurdistan diyerek konuşmasını sonlandırdı.
Hawar dergisi derlemesi
Ardından Kürt yazar Fırat Ceweri, Bedir-Xan tarafından 1932’de çıkarılan “Hawar” dergisi üzerine kısa bir değerlendirme yaptı. Hawar dergisini “bilmenin sesi” olarak tanımlayan Ceweri, bilmenin ise insanın kendi kimliğini tanımasıyla başladığını belirtti. Cumhuriyetin inşasının ardından Latin alfabesine geçişle beraber Kürt dili ve edebiyatının da inkar ve yasak politikalarıyla yok edilmeye çalışıldığını söyleyen Ceweri, kendi gençliğinden bir anısına yer vererek, “Evimize polis, asker tarafından yapılan baskınlarda ele geçmemesi için Kürtçe notlarımızı ve kitaplarımı annemin göğsüne saklamak zorunda kalırdık” dedi. Ceweri, “Dilimizi sahip çıkmalıyız. Dilimize sahip çıkarsak önümüzü aydınlatabiliriz” diye belirtti.
Daha sonra Kürt şairler Berken Bereh, Roza Metîna, ve Bawer Ronahi Bedir-Xan’ın kaleme aldığı “Bilûra Min” “Ala Kurdan” adlı şiirini seslendirdi. Şiir dinletisinde dinleyiciler arasında duygulu anlar yaşandı.
Gece, dengbej Hedîye, Şoreş Mehmûdî ve Mihemedê Serhedî’nin dengbej dinletisinin ardından son buldu.
Cizir’de Celadet Ali Bedirxan’ın doğum günü kutlandı
Şirnex’ın Cizîr (Cizre) ilçesinde Birca Belek Dil ve Kültür Derneği, Celadet Ali Bedirxan’ın doğum gününü kutladı. Dernek binasında yapılan kutlama öncesinde Celadet Ali Bedirxan’ın fotoğrafının bulunduğu ve “Kurdino! Malxirabino, an nebêjin em Kurdin an jî bi Kurdî bixwînin, binivîsin û Biaxıvın!” yazılı pankart asıldı. Programa Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Cizîr İlçe Örgütü, Barış Anneler Meclisi ile çok sayıda kişi katıldı.
Celadet Ali Bedirxan’ın Kürt dili ve kültürü üzerindeki çalışmalarının anlatıldığı programda, anadilin önemine dikkat çekildi. Programda kısa bir konuşma yapan Birca Belek Dil ve Kültür Derneği Eşbaşkanı Cahit Akıl, ilk olarak Celadet Ali Berdirxan’ın yaşamına dair kısa bir bilgi paylaştı. Celadet Ali Bedîrxan’ın yaşamını Kurdistan mücadelesine ve Kürt diline adadığını ifade eden Akıl, “Celadet Ali Berdîrxan’ın Kürtler için ayrı bir önemi var. İlk olarak Kürt alfabesini latif alfabeye çeviren bir aydındır. Aynı zamanda Hawar dergisi, Ronahî dergisi, Kürtçe sözlük gibi birçok çalışma yapmıştır” dedi.
Yapılan konuşmaların ardından sahne alan dengbêjler, seslendirdikleri klamlarla katılanlara keyif dolu anlar yaşattı. Program çekilen halaylarla son buldu.
Kaynak:MA
